*1 सिन्धु
नदी* :-
•लम्बाई:
(2,880km)
• उद्गम
स्थल: मानसरोवर
झील के
निकट
• सहायक
नदी:(तिब्बत)
सतलुज,
व्यास,
झेलम,
चिनाब,
रावी,
शिंगार,
गिलगित,
श्योक
जम्मू और
कश्मीर, लेह
—————————————
*2 झेलम
नदी*
•लम्बाई:
720km
•उद्गम
स्थल: शेषनाग
झील,
जम्मू-कश्मीर
•सहायक
नदी: किशन,
गंगा,
पुँछ
लिदार,करेवाल,
सिंध
जम्मू-कश्मीर,
कश्मीर
—————————————
*3 चिनाब
नदी*
•लम्बाई:
1,180km
•उद्गम
स्थल: बारालाचा
दर्रे के
निकट
•सहायक
नदी: चन्द्रभागा
जम्मू-कश्मीर
—————————————
*4 रावी
नदी*
•लम्बाई:
725 km
•उद्गम
स्थल:रोहतांग
दर्रा,
कांगड़ा
•सहायक
नदी :साहो,
सुइल
पंजाब
————————————–
*5 सतलुज
नदी*
•लम्बाई:
1440 (1050)km •उद्गमस्थल:मानसरोवर
के निकट
राकसताल
•सहायक
नदी :
व्यास,
स्पिती,
बस्पा
हिमाचल
प्रदेश, पंजाब
————————————
*6 व्यास
नदी*
•लम्बाई:
470
•उद्गम
स्थल: रोहतांग
दर्रा
•सहायक
नदी:तीर्थन,
पार्वती,
हुरला
—————————————
*7 गंगा
नदी*
•लम्बाई
:2,510 (2071)km
•उद्गम
स्थल: गंगोत्री
के निकट
गोमुख से
• सहायक
नदी: यमुना,
रामगंगा,गोमती,बागमती,
गंडक,कोसी,सोन,अलकनंदा,भागीरथी,पिण्डार,मंदाकिनी
————————————–
*8 यमुना
नदी*
•लम्बाई:
1375km
•उद्गम
स्थल: यमुनोत्री
ग्लेशियर
•सहायक
नदी: चम्बल,
बेतवा,
केन,टोंस,
गिरी,काली,
सिंध,आसन
————————————-
*9 रामगंगा
नदी*
•लम्बाई:
690km
•उद्गम
स्थल:नैनीताल
के निकट
एक हिमनदी
से
• सहायक
नदी:खोन
—————————————
*10 घाघरा
नदी*
•लम्बाई:
1,080 km
•उद्गम
स्थल:मप्सातुंग
(नेपाल)
• सहायक
नदी:हिमनद
शारदा, करनली,कुवाना,
राप्ती,चौकिया,
————————————–
*11 गंडक
नदी*
•लम्बाई:
425km
•उद्गम
स्थल: नेपाल
तिब्बत
सीमा पर
मुस्ताग
के निकट
•सहायक
नदी :काली
गंडक,त्रिशूल,
गंगा
————————————–
*12 कोसी
नदी*
•लम्बाई:
730km
•उद्गम
स्थल: नेपाल
में सप्तकोशिकी
(गोंसाईधाम)
•सहायक
नदी: इन्द्रावती,तामुर,
अरुण,कोसी
————————————–
*13 चम्बल
नदी*
•लम्बाई:
960 km
•उद्गम
स्थल:मऊ
के निकट
जानापाव
पहाड़ी
से
•सहायक
नदी :काली
सिंध,सिप्ता,पार्वती,
बनास
—————————————
*14 बेतवा
नदी*
•लम्बाई:
480km
•उद्गम
स्थल: भोपाल
के पास
उबेदुल्ला
गंज के
पास मध्य
प्रदेश
—————————————
*15 सोन
नदी*
•लम्बाई:
770 km
•उद्गमस्थल:अमरकंटक
की पहाड़ियों
से
•सहायक
नदी:रिहन्द,
कुनहड़
—————————————
*16 दामोदर
नदी*
•लम्बाई:
600km
•उद्गम
स्थल: छोटा
नागपुर
पठार से
दक्षिण
पूर्व
•सहायक
नदी:कोनार,जामुनिया
—————————————
*17 ब्रह्मपुत्र
नदी*
•लम्बाई:
2,880km
•उद्गम
स्थल: मानसरोवर
झील के
निकट (तिब्बत
में सांग्पो)
•सहायक
नदी: घनसिरी,कपिली,सुवनसिती,मानस,
लोहित,नोवा,
पद्मा,
दिहांग
अरुणाचल
प्रदेश, असम
————————————
*18 महानदी*
•लम्बाई:
890km
•उद्गम
स्थल: सिहावा
के निकट
रायपुर
•सहायक
नदी: सियोनाथ,हसदेव,
उंग,
ईब,ब्राह्मणी,वैतरणी
मध्य
प्रदेश,छत्तीसगढ़,उड़ीसा
————————————–
*19 वैतरणी
नदी*
• लम्बाई:
333km
•उद्गम
स्थल:क्योंझर
पठार उड़ीसा
—————————————
*20 स्वर्ण
रेखा*
•लम्बाई:
480km
•उद्गम
स्थल ;छोटा
नागपुर
पठार
उड़ीसा,झारखण्ड,पश्चिम
बंगाल
—————————————
*21 गोदावरी
नदी*
•लम्बाई:
1,450km
•उद्गम
स्थल: नासिक
की पहाड़ियों
से
•सहायक
नदी:प्राणहिता,पेनगंगा,
वर्धा,वेनगंगा,इन्द्रावती,मंजीरा,
पुरना
महाराष्ट्र,कर्नाटक,आन्ध्र
प्रदेश
———–;;—;——————–
*22 कृष्णा
नदी*
•लम्बाई:
1,290km
•उद्गम
स्थल: महाबलेश्वर
के निकट
•सहायक
नदी: कोयना,
यरला,वर्णा,
पंचगंगा,दूधगंगा,घाटप्रभा,मालप्रभा,भीमा,
तुंगप्रभा,मूसी
महाराष्ट्र,कर्नाटक,आन्ध्र
प्रदेश
—————————————
*23 कावेरी
नदी*
•लम्बाई:
760km
•उद्गम
स्थल: केरकारा
के निकट
ब्रह्मगिरी
•सहायक
नदी:हेमावती,लोकपावना,शिमला,
भवानी,अमरावती,स्वर्णवती
कर्नाटक,तमिलनाडु
—————————————
*24 नर्मदा
नदी*
•लम्बाई:
1,312km
•उद्गम
स्थल
:अमरकंटक
चोटी
•सहायक
नदी: तवा,
शेर,
शक्कर,दूधी,
बर्ना
मध्य
प्रदेश,गुजरात
————————————–
*25 ताप्ती
नदी*
•लम्बाई:
724km
•उद्गम
स्थल: मुल्ताई
से (बेतूल)
•सहायक
नदी: पूरणा,
बेतूल,गंजल,
गोमई
मध्य
प्रदेश,गुजरात
—————————————
*26 साबरमती*
•लम्बाई:
716km
•उद्गम
स्थल: जयसमंद
झील(उदयपुर)
•सहायक
नदी:वाकल,
हाथमती
राजस्थान,गुजरात
————————————-
*27 लूनी
नदी*
•उद्गम
स्थल: नाग
पहाड़
•सहायक
नदी:सुकड़ी,
जनाई,बांडी
राजस्थान,गुजरात,मिरूडी,जोजरी
————————————–
*28 बनास
नदी*
•उद्गम
स्थल: खमनौर
पहाड़ियों
से
•सहायक
नदी :सोड्रा,
मौसी,खारी
कर्नाटक,तमिलनाडु
—————————————
*29 माही
नदी*
•उद्गम
स्थल: मेहद
झील से
•सहायक
नदी:सोम,
जोखम,अनास,
सोरन
मध्य
प्रदेश,गुजरात
—————————————
*30 हुगली
नदी*
•उद्गम
स्थल: नवद्वीप
के निकट
•सहायक
नदी: जलांगी
—————————————
*31 उत्तरी
पेन्नार*
•लम्बाई:
570km
•उद्गम
स्थल: नंदी
दुर्ग
पहाड़ी
•सहायक
नदी:पाआधनी,चित्रावती,सागीलेरू
—————————————
*32 तुंगभद्रा
नदी*
•उद्गम
स्थल: पश्चिमी
घाट में
गोमन्तक
चोटी
•सहायक
नदी:कुमुदवती,
वर्धा,हगरी,
हिंद,
तुंगा,भद्रा
—————————————
*33 मयूसा
नदी*
•उद्गम
स्थल: आसोनोरा
के निकट
•सहायक
नदी: मेदेई
—————————————
*34 साबरी
नदी*
•लम्बाई:
418km
•उद्गम
स्थल: सुईकरम
पहाड़ी
•सहायक
नदी:सिलेरु
—————————————
*35 इन्द्रावती
नदी*
•लम्बाई:
531km
•उद्गम
स्थल
:कालाहाण्डी,उड़ीसा
•सहायक
नदी: नारंगी,
कोटरी
—————————————
*36 क्षिप्रा
नदी*
•उद्गम
स्थल: काकरी
बरडी पहाड़ी,
इंदौर
•सहायक
नदी: चम्बल
नदी
—————————————
*37 शारदा
नदी*
•लम्बाई:
602km
•उद्गम
स्थल: मिलाम
हिमनद,
हिमालय,
कुमायूँ
•सहायक
नदी:घाघरा
नदी
—————————————
*38 तवा
नदी*
•उद्गम
स्थल: महादेव
पर्वत,पंचमढ़ी
•सहायक
नदी:नर्मदा
नदी
—————————————
*39 हसदो
नदी*
•सहायक
नदी: सरगुजा
में कैमूर
पहाड़ियाँ
•सहायक
नदी:महानदी
—————————————
*40 काली
सिंध नदी*
•लम्बाई:
416 km
•उद्गम
स्थल:बागलो,
ज़िला
देवास,विंध्याचल
पर्वत
•सहायक
नदी:यमुना
नदी
—————————————
*41 सिन्ध
नदी*
•उद्गम
स्थल: सिरोज,
गुना
ज़िला
•सहायक
नदी: चम्बल
नदी
—————————————
*42 केन
नदी*
•उद्गम
स्थल: विंध्याचल
श्रेणी
•सहायक
नदी:यमुना
नदी
—————————————
*43 पार्वती
नदी*
•उद्गम
स्थल: विंध्याचल,
मध्य
प्रदेश
•सहायक
नदी :चम्बल
नदी
—————————————
*44 घग्घर
नदी*
•उद्गम
स्थल: कालका,
हिमाचल
प्रदेश
—————————————
*45 बाण
गंगा नदी*
•लम्बाई:
494km
•उद्गम
स्थल: बैराठ
पहाड़ियाँ, जयपुर
•सहायक
नदी:यमुना
नदी
—————————————
*46 सोम
नदी*
•उद्गम
स्थल: बीछा
मेंड़ा,उदयपुर
•सहायक
नदी: नजोखम,
गोमती,सारनी
—————————————
*47 आयड़
या बेडच
नदी* •लम्बाई
:190km
•उद्गम
स्थल:गोमुण्डा
पहाड़ी, उदयपुर
•सहायक
नदी:बनास
नदी
—————————————
*48 दक्षिण
पिनाकिन*
•लम्बाई:
400km
•उद्गम
स्थल: चेन्ना
केशव
पहाड़ी,कर्नाटक
—————————————
*49 दक्षिणी
टोंस*
•लम्बाई:
265km
•उद्गम
स्थल: तमसा
कुंड, कैमूर
पहाड़ी
—————————————
*50 दामन
गंगा नदी*
•उद्गम
स्थल: पश्चिम
घाट
—————————————
*51 गिरना
नदी*
•उद्गम
स्थल: पश्चिम
घाट,ननासिक
No comments:
Post a Comment